Bovenstaand de MP3 met de ingesproken tekst (door Dio van Maaren) die je kunt downloaden. Doe dit ruim voordat je de zaal ingaat, want daar is slechte ontvangst. Onderstaand is de Nederlandse vertaling opgenomen van de tekst zoals uitgesproken tijdens de videopresentatie in de Sala dei Bronzi Dorati in het museum van Pergola. In de zaal is de telefoonontvangst niet optimaal. Het is aan te raden deze pagina vooraf op de telefoon te laden, zodat tijdens de video kan worden meegelezen.
Nederlandse vertaling
In deze klimaatkamer wordt een oude en buitengewone schat bewaard. Met de hulp van de geprojecteerde beelden zal u het verhaal worden verteld. Laten we een aantal jaar teruggaan naar 1946.
De Wereldoorlog II is net afgelopen. Het is de vroege zomer. In Santa Lucia di Calamello, in het gehucht Cartoceto in de gemeente Pergola, brak een groot onweer uit.En zoals vaker gebeurde was er weer eens wateroverlast voor het huis van de boer, Giuseppe Peruzzini. Giuseppe besluit met de hulp van zijn broer Pietro een afwatering te graven om het water af te voeren en zo het probleem definitief op te lossen. Dan raakt zijn pikhouweel metaal. De twee stoppen en trekken het stuk metaal eruit. Het heeft de vorm van de hoef van een paard. Zij maken het schoon en langzaam verschijnt de oogverblindende goudkleur. Het lijkt een sprookje.
De broers denken dat ze een schat hebben gevonden. Ze blijven graven en vinden een ander gouden object, dan nog een en steeds meer, allemaal gerangschikt in een buitengewoon ordelijke manier in de grond. De eerste gedachte is om het geheim te houden, maar gelukkig voor ons bereikt het nieuws de oren van de priester van Fossombrone, Giovanni Vernarecci, die ook de ere-inspecteur is van de hoofdcurator in Ancona. Als dit niet was gebeurd, waren deze vondsten wellicht verdeeld en verkocht aan rijke kopers over de hele wereld.De priester waarschuwt echter de superintendant, waarbij 900 kg van de vergulde bronzen schatten worden opgeslagen.Er zijn 318 stuks. Hier ziet u sommigen delen op een oude foto, vies en ruw, opgestapeld in het magazijn. Er is een restauratie nodig, zeer delicaat werk dat met de hand moet worden gedaan, omdat het bladgoud slechts een minimale dikte heeft van tussen de 2 en 6 duizendste van een millimeter. Het moet worden ontdaan van verontreinigingen als gevolg van de corrosie van het brons. Zodra de vondsten zijn schoongemaakt, begint een andere zeer moeilijke operatie: de reconstructie van de beelden.
Bedenk alleen al dat de man te paard bestaat uit 195 stukken: een verbazingwekkende driedimensionale puzzel.De vorm is geïntegreerd met deze donkere delen waardoor de algehele interpretatie mogelijk is, terwijl het restauratiewerk duidelijk zichtbaar blijft. Dit is hoe een moderne restauratie moet worden gemaakt. Het moet helpen het origineel te illustreren zonder dat het probeert dit te vervangen.Jaren worden eraan toegewijd en eindelijk komen we aan het grote resultaat dat vandaag aan onze ogen wordt getoond.Nu zijn de vergulde bronzen beelden klaar om ons iets te vertellen over hun lange spectaculaire geschiedenis. We gaan ontdekken hoe ze zijn gemaakt, wanneer, en we zullen proberen te begrijpen wie ze vertegenwoordigden en waarom ze begraven waren.Maar laten we dit stap voor stap doen. Als we een marmeren beeld zien, is het gemakkelijk om je voor te stellen hoe het is gemaakt. Een beeldhouwer verwijdert marmer van blok en creëert met zijn beitel aldus het kunstwerk. Maar brons kan niet worden gehakt of gesneden. Dus hoe werden deze standbeelden gemaakt? We gaan dit samen onderzoeken!
In een oud Romeins laboratorium, modelleert een kunstenaar in klei een beeld en brengt alle details aan. Hiervan maakt hij een gipsafdruk, de mal. In de mal brengt hij een waslaag aan en verwarmt het enigszins om het goed te laten hechten aan het gips.Zo verkrijgt hij een wasbeeld van een kleimodel. Dan voegt hij een aantal kanalen toe aan de buitenkant. Nu zullen we begrijpen waarom. Hij vult zachtjes de binnenkant van het wasmodel met hoog-temperatuurbestendig materiaal. Dan omringt hij het nog meer subtieler, aan de buitenkant, met een vuurvast materiaal. Het hele blok wordt verwarmd tot 500 ° C.Het materiaal hard uit en de was smelt en verlaat de kanalen, waardoor een lege ruimte achterblijft die de vorm van het standbeeld heeft. Het gesmolten brons wordt van boven gegoten met een smeltkroes en vult nauwkeurig deze lege ruimte. Hij verwijdert de externe dekking en het interne materiaal, en hier is de derde versie van de figuur. Het bronzen Standbeeld wordt eindelijk verkregen van een kleibeeld via een wasafdruk. En hier begint een lang werk van het inbrengen en vullen van de gaten tot het laatste polijsten.
Bedenk daarbij dat het Benvenuto Cellini, in de Renaissance, vijf jaar kostte om zijn Perseus te voltooien.
De paarden werden gemaakt uit zeven delen die vervolgens samen werden gelast. Daarna wordt de vergulding aangebracht, een zeer dunne laag 24-karaats bladgoud die over het hele oppervlak wordt aangebracht, een echt geavanceerde techniek, om dit prachtige resultaat te bereiken.Met zo’n arbeidsintensief en complex proces is het vanzelfsprekend om ons af te vragen wie de personages vertegenwoordigen. Om daarachter te komen moeten we het zorgvuldig observeren en op zoek gaan naar elk detail dat ons kan helpen ze te identificeren. Het betreft een beeldengroep van twee mannen te paard en twee staande vrouwen. Laten we beginnen met de ridder. Hij is gekleed in de klassieke tuniek, maar daarboven heeft zijn korte mantel aan de linkerkant iets over de schouder, dat een Paludamento wordt genoemd. Deze was over het algemeen scharlakenrood en was gereserveerd voor hoogwaardig militair personeel in vredestijd. Hij is een volwassen man, zijn voorhoofd is breed en wat vlak. Zijn rechterarm is verhoogd en semi-verlengd. Het is het typische gebaar, de groet van de Adlocutio, gebruikelijk bij een plechtige toespraak voor de troepen of het volk. Er bestaan veel voorbeelden in de Romeinse wereld, van de beelden van de keizers en de relieffen op de ‘Colonna Traiana’ (de kolommen van keizer Trajanus). Of de Adventus groet zoals gebruikelijk bij de aankomstceremonie in een stad.
Op de achterkant van de arm is duidelijk de schade van een slag te zien, veroorzaakt toen het gewelddadig werd losgemaakt van de buste. Over het algemeen heeft het een majestueuze en elegante uitstraling, maar het lijkt ook dichtbij en imposant, waardoor we het ook menselijk en dicht bij ons ervaren.Alleen al dit personage onthult de uitzonderlijkheid van de kunstenaar. Slechts een paar fragmenten van de andere ridder zijn gevonden. Hij draagt deze elegante schoenen met aan beide kanten lederen strings die typerend zijn voor hooggeplaatste patriciërsgezinnen.Zijn rechterarm werd ook gevonden, in dezelfde positie als de andere ruiter, maar het werd niet opnieuw bevestigd door de restaurateurs omdat de verbindingselementen ontbraken.En hier zijn de mooie paarden, met rijke en symbolische harnassen. Ze bevinden zich in een spiegelpositie met beide benen die naar het centrum zijn gericht. De manen verzameld die eindigt met een grappige cirkelvormige knot in een tuft geknoopt op het voorhoofd. Misschien had de andere ook een vergelijkbaar kapsel? De hoofden zijn versierd met deze decoraties die Falere (ornamenten) worden genoemd, deze hebben de afbeeldingen van de goden. Laten we eens uitgebreid naar ze kijken in de projectie. De zijkanten zijn hetzelfde voor de twee paarden. Ze vertegenwoordigen vier belangrijke goden: Minerva, Juno, Mars en Mercurius.
Op het voorhoofd van de paarden zien we Jupiter aan de linkerkant en Venus op de rechterkant. In het midden van de snuit is Mars afgebeeld; Dit is belangrijk omdat dit het symbool is van overwinnaars die nu toegewijd zijn aan het handhaven van de vrede. Het laatste detail maakt het verschil. Aan de rechterkant een eenvoudig teken, aan de linkerkant een woeste katachtige, hoe ze te interpreteren? De commandant-inchief was waarschijnlijk degene aan de linkerkant. Rond de nek hebben de paarden harnassen met maritieme-geïnspireerde ornamenten. Er zijn dolfijnen, tritons, kinderen van de god van de zee Poseidon, half man en half vis, en nereides, dochters van de nymph Poseidon. Misschien waren het al deze symbolen die de hoofden van de paarden van vernietiging redden omdat niemand een heiligschennis wilde plegen.
Onder de decoraties zijn de muilkorven van de paarden mooi, hun ogen zijn wijd open. We kunnen ons voorstellen na een lange rit, met verwijdde pupillen en een enigszins open mond, zo veel dat het mogelijk is om de tong te zien. We lijken bijna te horen dat deze dierenvoor ons hijgen. Ze hebben een buitengewone vitaliteit.
Daarnaast staan de twee vrouwenbeelden. Deze is bijna voltooid, van de andere is alleen de onderste helft bewaard gebleven. Ze is een vrouw die niet meer jong is, met een sobere jurk en een lange mantel die haar omringt. Het hoofd is bedekt met een sluier. Van deze kleding begrijpen we dat we geconfronteerd worden met een hooggeplaatste Matrona. De linkerarm is gebogen en ondersteunt de rechterarm, met haar hand houdt ze een flap van de mantel net onder de kin, met de wijsvinger enigszins uitstekend in een zeer natuurlijke pose, in een peinzende houding. Het is tegelijkertijd sereen en geconcentreerd. Ze draagt een ring om de ringvinger van haar linkerhand. Het is een belangrijke schakel in de ruiterorde die haar identificeert als lid van de Romeinse aristocratie. Zelfs de hoogte van het standbeeld, bijna één meter en tachtig, is zeker bedoeld om het vrouwelijke karakter niet te verminderen in vergelijking met de ridders die naast haar zijn geplaatst. Haar kapsel is eenvoudig. Het is duidelijk dat ze haar haar draagt dat achter de nek is verzameld, een mode misschien naar Rome gebracht door Cleopatra. Maar nog één detail valt ons op: voor haar oren is een haarlok op een karakteristieke manier gekruld. Dit detail helpt ons om het tijdperk te identificeren waarin onze personages leefden. Het was een typische manier van het midden van de eerste eeuw. B.C. Over het algemeen communiceren deze vrouwen en mannen, zoals in een chorus (loflied), een boodschap van trots maar ook van vrede en sereniteit.
Het is een eerbetoon aan een heel gezin en niet alleen aan de gebruikelijke victorieuze militaire commandanten.Dus wie waren deze mannen en vrouwen zo wijs en krachtig? Archeologen hebben gewerkt aan vele hypothesen. Aanvankelijk werd gedacht dat ze de familie van keizer Tiberius waren. Tegenwoordig, zoals we zeiden, is er een neiging om ze in een specifiek tijdperk te plaatsen: het midden van de eerste eeuw. B.C. Een senatoren familie, misschien de Domizi Enobarbi-familie, misschien die van Lucio Licinio Murena, maar er is nog steeds geen zekerheid hierover. We kunnen ons ze voorstellen op een marmeren voetstuk in de open ruimte van 2000 jaar geleden in een hof van een nabijgelegen stad, misschien Sentinum, in de buurt van Sassoferrato of Sempronii, in de buurt van Fossombrone. Ze moesten echt opzienbarend zijn voor degenen die in die tijd op deze plaatsen kwamen. We maken voor u een voorstelling in de avond verlicht door fakkels. Het waren spectaculaire beelden die een eerbetoon geven aan de vertegenwoordigde mensen, maar ze ook een meesterwerk dat prestige gaf aan de plaats waar ze werden tentoongesteld. Laten we zeggen, zoals dat nu nog steeds hier gebeurt in Pergola.
En toen gebeurde er iets dramatisch. Ze werden vernietigd, in stukken gesneden met iets bijzonder scherp en robuust. Toen werden ze netjes begraven, misschien werden ze stukgeslagen omdat ze een vijand symboliseerden om te worden vernietigd en vergeten of misschien, eenvoudig, iemand had ze uit elkaar gescheurd om ze gemakkelijker te begraven en ze te verbergen, maar gelukkig kon hij ze niet herstellen. Het mysterie rond deze beelden verhoogt echter slechts hun aantrekkelijkheid voor geleerden, omdat de onzekerheid over de oorsprong en het einde van hun verhaal een continue stimulans is om ze diepgaand te bestuderen en te onderzoeken. Zo trekt hun mysterie ook ons aan, bezoekers van deze speciale plaats, die hen waarderen als schijnbaar stille getuigen, maar nog steeds in staat zijn om ons te prikkelen en ons te vertellen over een verre wereld, die nog steeds zo verrassend en fascinerend is voor ons allemaal.
