“Ciò che si appartiene, ora cresce insieme”
Het hoorde samen en kwam weer samen. De Bronzi Dorati van Pergola, ik had er natuurlijk al ergens in 2004 kennis mee gemaakt, maar zo ongeveer 10 jaar geleden gingen ze me meer intrigeren. Meer dan levensgrote afbeelding van ongetwijfeld belangrijke heersers die zich in verguld brons hadden laten uitbeelden. De helden waren tot schroot gemaakt en in de grond gestopt. Op 26 juni 1946 vonden ze hun wedergeboorte toen een boer ze tevoorschijn zag komen in de afwatering van zijn huis. Het duurde even voor het in elkaar gepuzzeld was en de puzzel bleek verre van compleet. Niet alleen ontbraken er nogal wat stukjes, ook is tot op de dag vandaag niet duidelijk wie het waren en waarom ze juist daar in de grond zijn terecht gekomen. Is dat een gemis, zou de beeldengroep een grotere waarde hebben als ze compleet en gaaf zou zijn geweest, als we gedocumenteerd de geschiedenis van de personen zouden weten?
Voor mij wordt langzaam helder dat de vraag en de suggestie juist een extra waarde geeft aan deze beeldengroep.
Via, Evert de Rooij, Italiëreisboekenschrijver en wielerschrijver van weleer, kreeg ik in maart 2018 de tip eens naar het werk van Wil van der Laan te kijken. Wil is een bekende in de wielerwereld. Velen hebben een trofee van zijn hand in hun prijzenkast en een enkele, Marianne Vos kan er zo ongeveer een hele kast mee vullen zo grapten we na haar winst in de laatste Amstel Gold Race.
Ik zag behalve zijn wielertrofeeën ook zijn stieren en paarden en de expressie die daaruit sprak. We hadden wat emailcontact en maakten vage plannen tot ik in november van het afgelopen jaar verrast werd door een mail van Wil, waarin hij me berichtte over zijn keizersproject.
Ik was gelijk gegrepen en zo ontstond het plan voor een expositie in Pergola de stad van de Bronzi Dorati.
Wil’s project kan via vele invalshoeken bekeken worden. Je kunt het gewoon mooi vinden, maar het nodigt ook uit tot vele interpretaties. Zo heeft Theo Bovens, als historicus en gouverneur van Limburg een videobeschouwing gegeven vanuit zijn invalshoek, waarin de Romeinse wortels van Limburg en het Verdrag van Rome en Maastricht niet ontbreken. Jan Coumans heeft als Neerlandicus een karakteristiek in soms wat cryptisch proza geschreven bij elk van de beelden. Titus Panhuysen schreef vanuit zijn achtergrond als archeoloog, kunsthistoricus en Stadsarcheoloog van Maastricht het voorwoord.
Mirjam Elizabeth Lobbes, geeft als archeoloog, kunsthistoricus en gids in o.a. Allard Pierson en van Gogh Museum een videopresentie, waarin we gevraagd hebben om een hedendaagse visie. Alfons Caris, vertaler Italiaans en veelschrijver over het openluchtmuseum dat Italië heet, vertelt ons het wonderlijke verhaal van de Bronzi Dorati. Er zullen wat mij betreft nog vele interpretaties volgen.
Voor mij is het tezamen een aanzet om ieders eigen verbeelding te prikkelen. Een zoektocht naar waar onze geschiedenis ons brengen gaat.
Een zoektocht waarin kunst en cultuur en in dit geval deze prachtige opstelling van Wil van der Laan ons bij kan helpen.
Als ik voor mezelf spreek hoop ik ook op een verenigd en federaal Europa. Niet door geweld en oorlogen maar door overtuiging en de wil van volkeren zelf. Wat mij betreft met de wijze woorden van Willy Brandt: “Es wächst zusammen, was zusammen gehört”.
